okres czasu

wydarzenia

XI – XII w

Istnienie osady typu wiejskiego. W trakcie badań archeologicznych stwierdzono, że w obrębie zach. partii wzgórza miejskiego istniała osada wczesnośredniowieczna. Znaleziono liczne zabytki pozwalają datować jej powstanie na przełom X i XI w. Na terenie osady znajdował się prawdopodobnie obiekt sakralny, którego resztki fundamentów odkryto w 1961 w obrębie obecnego kościoła farnego.

1282

Pierwsza historyczna wzmianka o Krośnie.

Książę krakowski Leszek Czarny nadaje biskupstwu lubuskiemu immunitet dla jego 34 małopolskich posiadłości, w których wymienione jest Krosno

Ok. 1300

powstaje pierwsza budowla sakralna w Krośnie (obecnie prezbiterium Kościoła Franciszkanów)

Poł XIV w

Kazimierz Wielki lokuje miasto na prawie magdeburskim

1342

W Krośnie zostaje założona parafia. Początek budowy krośnieńskiej Fary.

1365

Kazimierz Wielki zezwala na wybudowanie w mieście postrzygalni i ram sukienniczych.

1367

Kazimierz Wielki wydaje dokument potwierdzający sprzedaż wójtostwa w Krośnie – przez dotychczasowych wójtów Michała i Jakusza – Peszkowi z Tarnowa.

Pierwsze wzmianki o wznoszeniu w mieście murowanych obwarowań.

1399

Miasto uzyskuje od Władysława Jagiełły grunty pobliskiej wsi Szczepańcowa Wola

1403

Krośnieński cech rzeźników otrzymuje statut ogłoszony przez wójta dziedzicznego i rajców.

Należy on do najstarszych dokumentów cechowych zachowanych w Polsce.

1413

Krosno posiada już 2 szkoły.

W latach 1400 – 1600 około 173 osób pochodzących z Krosna zostaje wpisanych w Album Studiosorum Akademii Krakowskiej. Kilku krośnian było profesorami tej uczelni, wśród których na wyróżnienie zasługuje poeta i humanista Paweł Procler z Krosna. Byli też tacy co studiowali w Lipsku.

1459

Cech krawców – powstały ok. XV w. – otrzymuje statut wzorowany na poznańskim.

XV w.

Powstaje cech sukienniczy oraz specjalne przedsiębiorstwa do wykańczania sukien tj. folusz i ramy sukiennicze.

Krosno staje się znaczącym ośrodkiem produkcji płócien i barchanów znanych w Krakowie i odległej Mołdawii.

W mieście istnieje szpital miejski.

1460

Wybudowanie na Zawodziu kościoła p.w. św. Wojciecha.

1461

Kazimierz Jagiellończyk wydaje zezwolenie na budowę wodociągu o podziemnych drewnianych rurociągach dla prowadzenia wody.

Krosno otrzymuje ten przywilej po Krakowie i Lwowie. Wodociąg ten istniał do początku XIXw.

1473  1474

Najazd Węgrów pod dowództwem Tomasza Tarczaya.

Miasto nie zostaje zdobyte, ale najeźdźcy palą przedmieścia wraz ze szpitalem i kościołem św Ducha.

1482

Miasto nawiedza zaraza. W ciągu jednego dnia ginęło 80 osób.

1494

Krosno dotyka powódź.

W związku z tym miasto otrzymuje zwolnienie na okres dwóch lat od czynszu z blechu miejskiego.

1500

Miasto trawi pożar.

Przywilej królewski zwalnia go od podatków na okres 20 lat.

XVI w

Okres największego rozkwitu Krosna. Miasto posiada swoją cegielnię, młyn, folusz, blech. Korzysta z przywileju królewskiego na poszukiwanie wapnia. Jest silnym ośrodkiem handlowym. Posiada komorę celną i prawo składowania towarów. Liczy od 3 do 4 tysięcy mieszkańców. Następuje szybki proces urbanizacji, powstają murowane budowle w zwartych pierzejach ulicznych.

1523

Rada miejska wykupuje wójtostwo od Jana Bonera za imponującą sumę 2400 florenów.

1530

W Krośnie powstaje zbiór luterański.

1559

Zygmunt August przyznaje miastu przywileje handlowe. Ustanawia trzeci jarmark doroczny na dzień 1 stycznia, nadaje miastu prawo składu na wino, żelazo i inne towary przywiezione z Węgier, przyznaje dochody z podatku od trunków na 20 lat dla wspomożenia obronności miasta.

1569

Mocą przywileju królewskiego zakazuje się osiedlania w mieście Żydów.

1614

Piotr Bal – podkomorzy sanocki sprowadza jezuitów do Krosna.

Wkrótce przystępują oni do tworzenia szkół. Od roku 1647 wysoki poziom nauczania i odpowiedni dobór kadry pedagogicznej powoduje, iż jezuicka szkoła zostaje zaliczona do rzędu kolegiów.

1618

W dziele G. Brauna i F. Hogenberga "Civitates orbis terrarum" zostaje zamieszczony widok Krosna.

1638

11 września wybucha w mieście gwałtowny pożar, który w krótkim czasie strawił niemal całe miasto.

1651

Z fundacji Wojciecha Roberta Porcjusza zostaje wzniesiona dzwonnica farna.

1655

Krośnianie przy pomocy wojsk płk. Wojniłłowicza likwidują chorągiew polską służącą Szwedom, a dowodzoną przez Prackiego.

1656

Jan Kazimierz wracając ze Śląska zatrzymuje się w mieście i wydaje manifest wzywający chłopów do walki ze Szwedami pod wodzą Wojniłlowicza.

1657

Wojska siedmiogrodzkie Rakoczego nie mogąc zdobyć silnie ufortyfikowanego miasta palą przedmieścia: krakowskie i węgierskie.

1661

Jan Kazimierz ustanawia nowe przywileje na jarmarki, (dwutygodniowy w pierwszą niedzielę po Wielkanocy i na św. Szymona i Judę oraz czterotygodniowy w dzień św. Trójcy).

1758

Z królewskiego polecenia została przeprowadzona lustracja miasta, w której zawarto taki jego obraz: Krosno dla wspaniałości murów i kamienic, dla zacności wyrobów konsulów i prokonsulów, radą i cnotą zaszczycanych niegdyś było sławne przez wielkość praw i przywilejów, przez porównanie in parte w wolnościach ze stołecznymi miastami, bytnością królów zaszczycane, przed czasem „parva Cracovia” (mały Kraków) nazywane, teraz na ostatnią przyszło mu ruinę i tak okropnie spustoszone, iż słusznie przypisać można „nec locus ubi Troia fuit” (ani miejsca gdzie Troja).

1764

Stanisław August Poniatowski potwierdza przywileje dla miasta Krosna.

1768 - 1772

W okresie konfederacji barskiej mieszkańcy Krosna wspierają konfederatów. Pod miastem mają miejsce potyczki z wojskami carskimi.

1772

Pierwszy rozbiór Polski. Dnia 12 czerwca Austriacy wkraczają do Krosna.

Jesienią tegoż roku pod miastem odbywają się wielkie ćwiczenia wojskowe. Krosno wg nowego podziału administracyjnego znalazło się kolejno w: obwodzie czerwonoruskim (1772-74), okręgu dukielskim (1774-82) a po reformie józefińskiej (1782) w cyrkule dukielskim.

1774

Otwarto gimnazjum państwowe utworzone w miejsce zlikwidowanego po 1773 r. kolegium jezuickiego.

1805

14 marca na mocy cesarskiego dekretu w Krośnie utworzona została nowa władza – tzw. magistrat regulowany powoływany przez rząd.

1811

14 września – konsekracja kościoła oo. Kapucynów p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego.

1846

20 lutego w mieszkaniu kupca krośnieńskiego Marcelego Myczkowskiego agent powstańczy Franciszek Wolański ogłasza odezwę o wyznaczeniu daty wybuchu powstania na noc z 21/22 lutego.

Podczas tzw. rabacji chłopi napadli na dwór w Komborni łupiąc go i plądrując, w Krościenku Wyżnym na folwark Mikołaja Nowosielskiego, w Polance pobili Tytusa Trzecieskiego i przebywającego tam wówczas Wincentego Pola – obydwu odstawili do cyrkułu w Jaśle.

1846/47

Wybuch epidemii tyfusu i dżumy oraz klęska głodu dziesiątkuje ludność Krosna.

1848

Wiosna Ludów w Krośnie

Utworzono Gwardię Narodową, na czele której jako kapitan stanął miejscowy aptekarz J. Łagoński, a jako porucznik – Kamiński. Przewodniczącym rady został lekarz J. Kallay, z pochodzenia Węgier.

1863

Wybuch powstania styczniowego.

Z Krosna i okolicznych miejscowości wyrusza 12 powstańców. Znaczne sumy na rzecz powstania ofiarowali: K. Klobassa, T. Trzecieski, I. Łukasiewicz.

1867

Utworzono powiat krośnieński, miasto zostało siedzibą starostwa i otrzymało własny samorząd.

Obszar powiatu obejmował trzy miasta, dwa miasteczka i 104 wsie.

Obszar miasta Krosna powiększa się o gminę wiejską Guzikówka.

1872 - 1884

Budowa linii kolejowej tzw. transwersalnej.

Biegła ona wzdłuż łuku Karpat od Zwardonia aż do Husiatyn przez Żywiec, Suchą, Nowy-Sącz, Stróże, Jasło, Krosno. Dzięki nowemu połączeniu miasto otrzymało kontakt z ogólnogalicyjskim rynkiem handlowym.

1874

Założenie Towarzystwa Zaliczkowego.

1887

Dzięki wsparciu Krajowej Komisji Przemysłowej i Wydziału Krajowego założono Szkołę Tkacką.

W dwa lata później przekształcono ją w Krajową Szkołę Tkacką.

1888

Wojciech Lenik zakłada w Krośnie pierwszą drukarnię.

1891

Z połączenia spółki tkackiej i Galicyjskiego Towarzystwa dla Krajowego Przemysłu Tkackiego powstaje Towarzystwo „Prządka”.

Powstanie Towarzystwa Mieszczańskiego „Zgoda”

1892

Założenie Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół’

1895

Staraniem burmistrza F. Czajkowskiego powstaje Seminarium Nauczycielskie męskie wraz z internatem.

1898

Otwarcie trzyletniej Szkoły Rolniczej w Suchodole.

1900

Przy wybitnym poparciu marszałka powiatu A. Gorayskiego otwarto Szkołę Realną.

W 1921 r. przekształcono ją w 8-letnie Państwowe Gimnazjum im. M. Kopernika, a po reformie jędrzejewiczowskiej w 4-letnie gimnazjum.

1901

Krosno staje się siedzibą koła Towarzystwa Szkoły Ludowej.

Staraniem władz miejskich i lekarza dra Z. Kaczkowskiego powstaje szpital powszechny.

1905

27 października uruchomienie rafinerii ropy naftowej, do której sprowadzono część urządzeń ze starej destylarni Łukasiewicza w Chorkówce.

W tym czasie Krosno stało się ważnym ośrodkiem rozwijającego się w okolicy kopalnictwa naftowego. Miały tu siedziby zarządy przedsiębiorstw naftowych, powstały składy i magazyny handlowe oraz zakłady produkcji i naprawy sprzętu wiertniczego oraz urządzeń kopalnianych.

1909

Założenie Towarzystwa Rolniczego.

1914

Wybuch I wojny światowej.

25 września 1914 Krosno zajmują oddziały rosyjskie. 14 października do miasta wkroczyli Austriacy, by 8 listopada ustąpić przed Rosjanami pod dowództwem gen. Brusiłowa. 15 grudnia Krosno znowu znalazło się w rękach Austriaków, lecz od końca grudnia do maja 1915 rozpoczęła się ponownie okupacja rosyjska.

1915

8 maja wojska rosyjskie zostały całkowicie wyparte z terenów powiatu krośnieńskiego. W tydzień później miasto było wolne również od wojsk austriackich. Niestety w wyniku toczonych walk i okupacji miasto zostało w części zniszczone i ograbione a urządzenia miejskie zdewastowane.

1918

Miasto uzyskuje zgodę na budowę międlarni i przędzalni lnu.

Na bazie tej fabryki powstają później Zakłady Przemysłu Lniarskiego „Lnianka”  później „Krosnolen”. W połowie lat 90-tych XXw następuje upadek i likwidacja zakładu.

1919

Rozpoczęcie budowy gazociągu.

Gaz z kopalni Weterkeyna oświetlał miasto i budynki mieszkalne, szkoły, urzędy, istytucje miejskie. Dnia 24 lutego odbyło się pierwsze po 5-letniej przerwie posiedzenie Cechu Wielkiego.

1920 - 1924

Rozpoczęcie budowy zakładów wytwarzających szkło budowlane, późniejszych Hut Szkła. Obecnie „Krosno” S.A.

1923

Wprowadzenie oświetlenia elektrycznego na ulicach Krosna.

Prace elektryfikacyjne rozpoczęto od ul. Zręcińskiej, gdzie zainstalowano 7 lamp.

1924

Decyzja o przyłączeniu do Krosna pobliskich wsi: Krościenka Niżnego i Białobrzegów.

W związku z ostrymi protestami mieszkańców tych terenów do przyłączenia doszło w 1926 r. Obszar miasta osiągnął 2670 ha.

1928

Rozpoczęcie budowy Zakładów Gumowych „Wudeta”.

Od 8 września do 24 grudnia ukazywało się pismo Powiatowego Związku Legionistów i BBWR „Głos Krośnieński” redagowane przez Józefa Krukierka.

Powstanie Klubu Sportowego RKS „Krośnianka”.

1932

1932

12 VI - otwarto lotnisko.

Projekt lokalizacji lotniska powstał na posiedzeniu Rady Miejskiej 29 listopada 1928.

W dwu salach Pałacu Biskupiego założono archiwum miejskie.

Uporządkowaniem zbiorów archiwalnych zajął się prof. E. Pudełko. Zapoczątkowano tym samym tworzenie obecnego Muzeum.

23 X - odsłonięto pomnik Ignacego Łukasiewicza autorstwa Jana Raszki.

Prowadzenie prac przy odwiertach wód mineralnych. W 1936 miasto podjęło zamiar budowy zakładu zdrojowo – kąpielowego, niestety do dziś nie zrealizowany.

1937/38

W miejsce zlikwidowanych ustawą szkolną z roku 1932 seminariów nauczycielskich powołano Liceum Pedagogiczne, przekształcone 31 maja 1960 w Studium Nauczycielskie.

1938

Przeniesienie do Krosna Szkoły Lotniczej z Bydgoszczy.

Jesienią po czterech latach budowy oddano do eksploatacji urządzenia wodociągowe.

1939

8 IX - zmotoryzowany oddział wojsk niemieckich zajmuje Krosno.

Jesienią powstaje organizacja konspiracyjna „Młoda Polska” pod dow. Z. Soboty. W roku 1940 podporządkowała się ZWZ. Pod koniec roku zawiązano SZP która wkrótce weszła w skład ZWZ. Organizatorem i pierwszym komendantem obwodu był por. rez. J. Cząstka ps. „Kotwicz”

1944

10-11 IX - finał walk o Krosno. Do miasta wkroczyły wojska radzieckie.

W wyniku 3-dniowych walk wiele zakładów przemysłowych i budynków legło w gruzach.

1945

Powstanie Państwowej Stacji Traktorów i Maszyn Rolniczych, późniejszej Fabryki Amortyzatorów „Polmo”. Obecnie  BWI Krosno.

Reaktywowanie Gimnazjum Naftowego, będącego kontynuacją Szkoły Górniczej założonej w Bóbrce w 1875, przekształconego w roku 1950 w Technikum Przemysłu Naftowego. Obecnie Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4

 7 I - Otwarcie Instytutu Naftowego.

20 I – uruchomienie produkcji w hucie szkła gospodarczego.

Powstanie warsztatu szybowcowego, później rozbudowanego i przekształconego w wytwórnię WSK-PZL.

28 IX - założycielskie Walne Zgromadzenie reaktywowanego przedwojennego Aeroklubu Zagłębia Krośnieńskiego w Krośnie pod zmienioną nazwą Aeroklubu Podkarpackiego, z zasięgiem działalności obejmującym powiaty: krośnieński, jasielski, gorlicki, brzozowski, sanocki i leski.

1946

Z niewielkiego prywatnego przedsiębiorstwa szewskiego powstaje Fabryka Obuwia Sportowego „Fabos”.

1948

Powstaje Zakład Przetworów Owocowo-Warzywnych.

1952

Rozpoczęcie zabudowy osiedla w rejonie ulic Naftowej i Kolejowej.

1953

Uruchomienie miejskiej komunikacji autobusowej.

Rozpoczęcie budowy Huty Szkła Technicznego „Polanka”, pierwszego obiektu wielkiego kompleksu przemysłu szklarskiego, który powstał tu w latach następnych. Obecnie „Krosno S.A.”

1954

Otwarcie Muzeum Ziemi Krośnieńskiej PTTK, W latach w 1975 – 1998 Muzeum Okręgowego a obecnie Muzeum Podkarpackiego.

1955

Ukończono budowę zajezdni PKS.

1956

Powstał klub żużlowy. Obecnie KSM Krosno.

1958

Przyłączenie do miasta wsi Suchodół.

1960

Powstanie Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej.

1961

Utworzenie klubu sportowego „Karpaty”.

1966

Przyłączenie do miasta wsi Polanka.

1970

Powstaje tygodnik regionalny „Podkarpacie”. Obecnie „Nowe Podkarpacie”.

1972

1972

Do miasta przyłączono wieś Turaszówkę. Obszar miasta osiągnął obecną wielkość 4348 ha.

Rozpoczęto budowę Osiedla XXX-lecia PRL, obecnie ks. B. Markiewicza.

1975

1 VI - W ramach nowego podziału administracyjnego kraju Krosno zostaje stolicą województwa.

8 XII - oddanie do użytku tzw. obwodnicy, odcinka drogi krajowej nr 28 omijającego od południa centrum miasta.

1976

Powstanie hotelu przy ul. Lwowskiej. Obecnie Hotel Krosno - Nafta.

1982

Powstanie Biura Wystaw Artystycznych.

Przekazanie do użytku pierwszych bloków na Osiedlu Traugutta, którego budowę rozpoczęto w 1979.

1985

6 II - otwarto Muzeum Władysława Gomułki. Istniało ono do 1990.

1988

1 IX – powstało II Liceum Ogólnokształcące, od 1996 imienia Konstytucji 3 Maja.

1990

Otwarcie Muzeum Rzemiosła.

Powstaje Nauczycielskie Studium Języków Obcych.

1992

Przeniesienie z Miejsca Piastowego do Krosna powstałego w 1979 r. Liceum Sztuk Plastycznych im. Tadeusza Brzozowskiego.

Otwarcie Kolegium Nauczycielskiego im. Prof. Stanisława Pigonia.

Powstanie firmy „Nowy Styl” produkującej krzesła biurowe.

1993

Powstanie huty szkła „Deco-Glass”.

1995

Przy ul. Korczyńskiej 57 oddano do użytku nowy Szpital Wojewódzki (pawilony A,B,C,D,E i G).

Likwidacja Fabryki Obuwia Sportowego „Fabos”.

1997

10 VI - w mieście przebywa Papież Jan Paweł II. W trakcie Mszy Św. na krośnieńskim lotnisku zostaje kanonizowany bł. Jan z Dukli. Papież dokonuje także poświęcenia kościoła p.w. św. Piotra i św. Jana z Dukli.

Szpital Wojewódzki został poświęcony. Nadano mu imię papieża Jana Pawła II.

1998

Papież Jan Paweł II podnosi kościół farny p.w. św. Trójcy do godności bazyliki mniejszej.

1999

1 I - Reforma administracyjna kraju. Likwidacja województwa krośnieńskiego. Miasto Krosno otrzymuje prawa powiatu, utworzono także powiat krośnieński obejmujący tereny dziewięciu okolicznych gmin.

Utworzenie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Krośnie.

1999 - 2002

Prace archeologiczne i remont nawierzchni krośnieńskiego Rynku. Podczas wykopalisk odkryto piwnice dwóch ratuszów – średniowiecznego i renesansowego, drewniane wodociągi i wiele innych cennych zabytków.

2000

Wrzesień - Oddanie do użytku nowoczesnej oczyszczalni ścieków.

2001

Powstaje Stowarzyszenie "Krosno tętniące życiem".

2002

5 II - Uruchomienie Krośnieńskiego Portalu Internetowego krosno24.pl

2003

Lipiec – Powstał Inkubator Przedsiębiorczości i Innowacji.

Grudzień – po 18 latach budowy zostaje oddana do użytku Hala Sportowo-Widowiskowa.

2004

2 X – odsłonięto pomnik ku czci podkarpackich żołnierzy Armii Krajowej.

2005

Kwiecień – choroba i śmierć Papieża Jana Pawła II – pod papieskim krzyżem i pomnikiem gromadzą się tysiące ludzi, oddając hołd Największemu Polakowi.

15 VIII – odsłonięto pomnik Józefa Piłsudskiego.

2006

28 IX – Otwarcie Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów przy ul. Białobrzeskiej.

2007

12 V – Otwarcie krytej pływalni przy ul. Wojska Polskiego 45a

22 IX – Otwarcie Galerii Portius, a 19 X hotelu o tej samej nazwie.

2008

Otwarcie Regionalnego Centrum Kultur Pogranicza.

Kryzys gospodarczy – masowe zwolnienia w „Krosno” S.A i Delphi (obecnie BWI).

2009

Upadłość ogłaszają m.in. Krośnieńskie Huty Szkła i Huta „Deco Glass”. Grupowe zwolnienia w „Nowym Stylu”

Ostry konflikt w szpitalu. Lekarze żądają usunięcia dyrektora. Dyrektor w końcu ustępuje.

Po wielomiesięcznym konflikcie Aeroklub Polski przekazuje zarządzanie lotniskiem miastu. Urząd Lotnictwa Cywilnego tymczasowo zamyka lotnisko

2010

ULC ponownie otwiera lotnisko.

13 VI – Koronacja cudownego obrazu Matki Boskiej Murkowej na Rynku. Znajduje się On obecnie w ołtarzu głównym w kościele OO Franciszkanów.

Zostaje otwarta 2 nitka ul. Podkarpackiej – odcinek od ul. Zręcińskiej do Czajkowskiego. Obecnie istnieje w mieście ok. 4 km dróg dwujezdniowych(2x2).

2011

Otwarto hospicjum

Ponad 35 ha terenów inwestycyjnych zlokalizowanych w sąsiedztwie krośnieńskiego lotniska zostało włączonych do Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO PARK Mielec..

Boisko na Bursakach przebudowane – postał stadion lekkoatletyczny.

W Suchodole powstał kampus techniczny PWSZ

2012

Otwarcie Centrum Dziedzictwa Szkła.

Zostaje otwarty taras widokowy na wieży farnej.

2013

Otwarty został nowy przejazd kolejowy w rejonie ul Boh. Westerplatte i ulica Hallera

Pierwsi inwestorzy w SSE koło lotniska

Malowidło w CDS już gotowe. Ma 80 m², znajduje się na podłodze klatki schodowej i jest najbardziej skomplikowanym malowidłem 3D w Polsce.

Krośnieńskie siatkarki zagrają w I lidze

Oddano do użytku nowy most na ul. Konopnickiej.

W szpitalu otwarto nowy blok operacyjny.

2015

Cmentarz przy ul. Wyszyńskiego został rozbudowany.

Odsłonięto pomnik Portiusa – Szkota, komendanta miasta, który ufundował wieżę farną w XVII w.

XI – oddano do użytku drugą jezdnię DK nr 28 na odcinku od węzła z ul Witosa do skrzyż. z drogą G w Suchodole. Obecnie istnieje w mieście ok. 6 km dróg dwujezdniowych (2x2).

Otwarto kolejne fragmenty tzw drogi G w okolicy lotniska.

13 XII – w kościele p.w. św Piotra i św. Jana z Dukli powstało sanktuarium św. Jana Pawła II.

2016

Krośnieński Klub Koszykówki MOSiR Miasto Szkła Krosno awansował do ekstraklasy.

Konsekrowany został nowy kościół p.w. Miłosierdzia Bożego w dzielnicy Białobrzegi.

2017

Podczas Podkarpackich Pokazów Lotniczych został otwarty nowy utwardzony pas startowy o długości 1100 m. na lotnisku w Krośnie.

Otwarto Vivo! – największe centrum handlowe w południowej części Podkarpacia. Ma ono ponad 21 tys m² powierzchni.